1. Projedeki iş hijyeni faaliyetlerinizi gözden geçirin ve geliştirin.
İnşaat sektörü çoğu zaman fiziksel risk etmenlerine (yükseklik, elektrik vb.) odaklıdır. Zira bahsi geçen riskler, karşılaşılma sıklıkları ve sonuçları bakımından ciddi etkilere sahiptir. Ne var ki salgın döneminde gözden kaçırılma ihtimali olan biyolojik risklere karşı alınacak önlemleri gözden geçirmek faydalı olabilir. Bunun için;
a. Ofis ve saha tuvaletleri, lavabo, duş, mutfak gibi alanlarda gerçekleştirilen dezenfektasyon faaliyetlerinin takibi ve ortak alanlarda yeterli miktarda sterilizasyon temini sağlanmalıdır.
b. Yemekhane ve yemek üretim alanlarının hijyen denetimleri sıklaştırılmalı ve iyileştirme faaliyetleri gerçekleştirilmelidir.
c. Çalışma ofislerinde sık temas edilen yüzeylerin (masa, bilgisayar, mouse, kapı kolları, sandalye kolları vb.) ve iş makinalarının operatör kabinleri içlerinin düzenli dezenfektasyonu sağlanmalıdır.
d. Çalışma ofislerinde termal koşulların gözden geçirilmesi ve iyileştirme (havalandırma tesisatı vb.) çalışmaları gündeme alınmalıdır.
e. Servis araçları vb. birden fazla kişinin aynı ortamda bulunduğu araçlarda dezenfeksiyon işlemlerinin yapılması sağlanmalıdır.
2.Virüsün yayılmasına engel olmak için çalışanlar arası etkileşimi en aza indirmek için önlemler alın.
Şantiyeler çoğu zaman açık alanlarda ve mevsim şartlarından etkilenen üretim alanlarıdır. Birlikte çalışma pratiğine dayanan sektör pratiği virüsün bulaşma riskleri arttırmaktadır. Bunun için;
a. Uzaktan çalışma ile gerçekleştirilebilecek tüm faaliyetler için mevcut çalışmaları gözden geçirin. İş programını gözden geçirin ve uzaktan çalışma imkanı olan idari işleri planlayın.
b. Teknik ofislerde çalışma yapmak zorunlu ise çalışma ortamı düzenini(masalar ve oturma grupları) güvenli mesafe sınırlarına (2 metre) göre değiştirin.
c. Yatakhanelerde kalan personel sayısını kişi başına düşüne hava hacminin genel kabul gören oranının (12 m3/kişi) üzerinde tutmayı tercih edin. Odalardaki kişi sayısını azaltın.
d. Eğitim, toplantı vb. faaliyetlerde katılımcı sayısını sınırlandırın. Örn: 10 kişiden fazla toplantıların yapılmaması, toplantı oturma düzeninde güvenli mesafelerin korunması vb.
e.Tokalaşma vb. temaslardan sakınacak idari uyarılar ve teşviklerde bulunun.
3.Tüm çalışanlar arasında hijyen farkındalığını arttırmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirin.
Projede çalışan teknik personel ve saha çalışanlarına yönelik aşağıdaki çalışmaları gerçekleştirin.
a.Tool-box eğitimleri düzenleyin (uygulamalı el yıkama, hijyen ve bulaşmadan korunma vb.)
b.Afiş, poster, video vb. farkındalık arttırıcı uygulamaları hayata geçirin.
c.Hijyen uygulamalarını yaygınlaştırmak için iç kampanyalar düzenleyin.
d.İşyeri toplantılarında hijyen gündemini birincil gündem haline getirin.
e. Etkili liderlik örnekleri ile çalışanlara yol gösterin.
4. Çalışanlar için bağışıklık sistemini güçlendirmeyi gündeminize alın.
İnşaat sektörü emek-yoğun bir sektördür. Bu durum, uzun çalışma saatleri ve yetersiz beslenme ile birleştiğinde çalışanların bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına neden olur. Bağışıklık sistemi zayıflamış çalışan virüslere karşı daha savunmasız olur. Bunun için;
a. Yemek menünüzü profesyoneller (işyeri hekimi, diyetisyen, gıda mühendisi vb.) yardımı ile gözden geçirin.
b. Çalışanların bağışıklık sistemini zayıflatma riski bulunan aktivitelerden (kötü hava koşullarında çalışma vb.) mümkün olduğu kadar kaçının.
c. Kademeli/vardiyalı çalışmalarla çalışma sürelerini kısaltın.
d. Çalışanların günlük ara dinlenmeleri ve haftalık dinlenme sürelerini arttırın.
e. Çalışma sahalarında taşınabilir/pratik el yıkama ve hijyenik su içme noktaları oluşturun.
5. Projedeki sağlık gözetimi faaliyetlerini gözden geçirin.
İnşaat sektörü, meslek hastalıklarından daha çok iş kazalarına odaklanır. Bu nedenle çoğu zaman “iş güvenliği”, “iş sağlığı” başlığından daha önde durur. Salgın, işyerinizde yürüttüğünüz iş sağlığı gözetimini gözden geçirmek için bir fırsat olarak görülebilir. Bunun için;
a. İşyerinizde steril ve yeterli donanıma sahip revir, sağlık kabini vb. yerler oluşturun.
b. İş sağlığı profesyonellerinin salgın dönemindeki tavsiyelerini dikkate alarak talep ettikleri gereksinimlerini sağlayın.
c. Çalışanların virüs taşıyıcısı olup olmadığını tespit için termal kamera vb. cihazlardan faydalanın.
d. Salgında riskli grup klasmanındaki çalışanların sağlık gözetimini yakın merceğe alın.
e. Çalışanların virüs semptomları göstermesi durumunda izleyecekleri prosedürü tanımlayın
6. Çalışanların seyahat geçmişi, sağlık durumu ve etkileşimleri kayıt altına alarak takip edin.
Daha önce de belirtildiği gibi virüsün yaygınlaşmasındaki en temel unsur etkileşimdir. Mevcut etkileşimler mümkün olduğu kadar sınırlandırılsa da işyerinde yeni çalışacak kişilerin etkileşimlerini takip edin. Bunun için;
a. Mevcut çalışanlarınız arasında yurtdışından gelenlerin 14 gün karantinadan sonra işyerinde çalışmaya müsaade edin.
b. Şantiye girişlerinde ziyaretçilerden, tedarikçilerden seyahat ve Covid-19 bulaşma göstergelerine ilişkin beyan alın.
c. İşyerinizde herhangi bir personele virüs bulaşması durumunda çalışanların geri bildirimde bulunmasını teşvik edin.
d. Herhangi bir virüs bulaşma vakası olması durumunda pozitif kişinin temas ettiği kişileri belirleyin ve ilgili kişileri korumaya yönelik aksiyon planı geliştirin.
e. Şantiyede alan kısıtlamaları gerçekleştirin. Tanımlanmış ve riskli alanlara giriş-çıkış süreçlerini tanımlayın.
7. Kişisel koruyucu donanımların (KKD) seçimi ve doğru kullanımını önemseyin.
İnşaat sektörü, birçok KKD’nin kullanıldığı sektörlerin başında geldiğinden KKD kullanımı farkındalığı daha yüksek bir sektördür. Yine de bu donanımların doğru zamanlarda, doğru türde seçimi ve kullanım şartlarının bilinmesi önemlidir. Bunun için;
a. Salgına karşı maske kullanımının yalnızca enfekte kişiler için gerekli olduğunu, sağlıklı kişilerin maske kullanmasının zorunlu olmadığını belirtin.
b. Herhangi bir mevsimsel grip semptomuna sahip kişilerin çalışması durumunda tavsiye edilen normlara sahip(FFP2 ve “NR” işareti olan) maske kullanılmasını sağlayın.
c. Kullanılan KKD’lerin günlük olanlarının gün sonunda atılmasını, daimi kullanım amaçlı olanların ise temizliğinin günlük olarak yapıldığından emin olun.
d. KKD’lerin değiş-tokuş edilmesine engel olun. KKD kullanımı konusunda eğitim programlarınızı geliştirin.
e. KKD’lerin doğru seçimine özen gösterin. Kullanılacak eldivenlerin EN ISO 374-5 standardına, gözlükler ve yüz siperi EN 166 standardına uygun olmasına dikkat edilmelidir.
8. Bulaşıcı hastalıklarla mücadele için mevcut analiz ve planlamalarınızı geliştirin.
Pratik bir zorunluluk olarak mevcut çalışmalarınızı gözden geçirin. Kriz yönetiminde İSG bakımından süreci fırsata çevirecek adımlar atın. Bunun için;
a. Risk analizini ve değerlendirmenizi biyolojik riskler bakımından gözden geçirin.
b. Acil durum planlamasını olası bir salgın-karantina durumuna göre gözden geçirin.
c. Sağlık kuruluşları ile olan iletişiminizi ve planlamalarını gözden geçirin.
d. Salgın sürecinin uzayabileceğini dikkate alarak kısa-orta ve uzun vadeli planlamalar yapın.
e. Proje paydaşlarının (yüklenici, tedarikçi vb.) benzer gözden geçirme ve iyileştirme yapmalarını sağlayın.
9. Salgından kaynaklı psikososyal risk etmenlerini önemseyin ve gerekli önlemleri alın.
Salgın dönemlerinde korku ve panik ikliminin egemen olmaması için proaktif tedbirler alın. Bunun için;
a. Çalışanlarınızın endişelerini dinleyin.
b. Çalışanlarınızın önerilerini dikkate alın ve önerilere mutlak suretle geri bildirim yapın.
c. Stres ikliminin beslenmemesi için çalışanlarınıza salgın ile ilgili doğru bilgiye erişim imkanları sağlayın.
d. Şirket için motivasyon kampanyaları düzenleyin.
e. Projedeki çalışma refahını arttıracak önlemler alın.
10. Çalışanlarla etkin bir iletişim sağlayın.
Salgın ile mücadele süreci boyunca şirket yönetimi ile çalışanlar arasında iletişimin geliştirilmesini önemseyin. İletişim kanallarının kapalı olduğu durumlarda risklerin saklanacağını unutmayın. Bunun için;
a. Projedeki iletişim sürecini takip edecek bir ekip oluşturun.
b. Çalışanlar ile iletişim kanallarının açık olduğundan emin olun.
c. Çalışanlarınıza, yüklenicilerinize, tedarikçilerinize ve ziyaretçilerinize aldığınız önlemler ve planlamalarınızı aktarın.
d. Salgın ve alınan önlemler ile ilgili olarak projenin bulunduğu mevkideki kamu sağlık kuruluşları ile iletişimde olun ve planlamalarınızı bu kuruluşlarla şeffaf bir şekilde paylaşın.
e. İletişim için etkin yöntemler kullanın.
Bu tavsiyelerin uygulanması virüsün yayılmasını azaltmaya yardımcı olabilir. Bu önlemlerin alınması, yalnızca salgın dönemi için değil, gündelik çalışma rutininde çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak için önlemler alınmasını da güçlendirecektir.
NOT: Bu yazı, salgına karşı hızlı önlem alınması gereken bir dönemde, mevcut rehberlerin incelenmesi ve inşaat sektörüne yorumlanmış pratik tavsiyeleri içermektedir. Salgınla mücadele dinamik bir süreçtir. Yazıda belirtilen tavsiyelerin zaman içerisinde geliştirilmesi, değiştirilmesi gerekebilir. Bunun için Covid-19 salgını ile mücadelenin ülkemizdeki yasal otoritelerin konu ile ilgili bilgilendirmeleri titizlikle takip edilmelidir.
Kaynakça
https://www.cdc.gov/
https://www.who.int
OSHA, Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19 https://www.osha.gov/Publications/OSHA3990.pdf
HSE, Coronavirus (COVID-19): latest information and advice, https://www.hse.gov.uk/news/coronavirus.htm?utm_source=hse.gov.uk&utm_medium=refferal&utm_campaign=coronavirus&utm_content=home-page-banner
COVID-19 Recommended Practices for Construction Jobsites https://www.agc.org/sites/default/files/3.17%20COVID19%20Recommended%20Practices%20%282%29.pdf
GBCA, https://gbca.com/hard-hat-chat/gbca-safety-coronavirus-covid-19-update/
AÇSHB, İşyerlerinde Koronavirüsten (Covıd-19) Korunma Tedbirleri
İşyerlerinde COVID-19 Hazırlıkları-Dr. İstemi ORAL
İşyerleri için COVID-19 Bilgilendirmesi, Füsun RECAL
